54 / 92
52
ingunni á framfæri. Gert er ráð fyrir að tilkynnt sé í nafni stofnunarinn-
ar og að tilkynningin sé á ábyrgð hennar en ekki einstakra starfsmanna.
Ef skólinn tilkynnir ekki en kennara finnst það nauðsynlegt liggur
ábyrgðin enn hjá kennara. Fræðsla og færniþjálfun starfsmanna er á
ábyrgð skólans og starfsmenn ættu að leita eftir henni ef frumkvæði
stjórnenda skortir.
Nýlegar tölur sýna að grunnskólar, sérfræðiþjónusta, fræðslu- eða skóla-
skrifstofur voru um 15% allra tilkynnenda og leikskólar um 1,5%, sem
verður að teljast lágt miðað við almenna skólasókn (Barnaverndarstofa,
2013). Tilkynningar leysa ekki vandann en þær geta tryggt velferð nem-
enda þegar henni er ógnað.
Tilkynning er áfangi
7.4
og ekki tilvísun
En stöldrum aðeins við. Hvernig er „tilkynningarhegðun“ fagfólks? Er
tilkynning tilvísun til barnaverndar? Það viðhorf að
tilkynning sé tilvís
un til barnaverndar virðist útbreitt.
Er þá átt við að sumir álíta að með
því að tilkynna mál barns sé búið að senda það barnaverndarnefnd eða
skrifstofu til úrlausnar. Slíkt er byggt á misskilningi. Líta ber á tilkynningu
til barnaverndar sem
áfanga
á leið til lausnar en ekki sem endalok á
afskiptum skóla eða skólayfirvalda. Tilkynning bæði getur og ætti að
opna nýjar leiðir. Við sjáum strax að þetta er allt önnur hugsun en sú að
tilkynning sé „kæra“ eða að mál barns sé afhent öðrum sem taki nú við.
Þessi uppbyggilega hugsun hefur leitt til nýrra valkosta. Einn þeirra eru
tilkynningarfundir sem sums staðar hefur verið komið á. Þar er til-
kynnanda, e.t.v. ásamt fulltrúa nemendaverndarráðs, boðið á fund, þar
sem aðilar ræða um stöðu málsins og samið er um úrlausnir. Foreldrar,
tilkynnandi og barnaverndarstarfsmaður sitja tilkynningarfundi, sem
og barn ef það hefur aldur, vilja og getu til þess. Þetta úrræði er dæmi
um nýbreytni en virðist ekki enn ná til margra málefna barna. Að því er
best er vitað hefur ein úttekt verið gerð á tilkynningarfundum (Elísabet
Gunnarsdóttir, 2007). Vert er að geta þess að þeir virtust ýta undir frek-
ari samskipti og samvinnu starfsmanna barnaverndar við starfsfólk
leik- og grunnskóla. Fleiri nýjungar í anda uppbyggingar í barnaverndar-
starfi mætti ræða, svo sem um fjölskyldusamráð. Ítarlegustu upplýsingar
um slíkt er að finna á vef Reykjavíkurborgar um málefni barna og ung-
linga, sjá einnig Schjelderup, Omre og Marthinsen, (2005).
Tilkynning til barna-
verndar er ekki
kæra og líta ber á
hana sem áfanga á
leið til lausnar en
ekki sem endalok á
afskiptum skóla eða
skólayfirvalda