Ofbeldi gegn börnum

kemst á. Samfélagsmiðlar móta í vaxandi mæli skoðanir fólks og ekki

síst barna og ungmenna. Það er því mikilvægt að skólar séu á varðbergi

gegn hræðsluáróðri og fordómum af öllum toga.

Skóli gegn fordómum

2.1

Öflugasta vörn skólans gegn fordómum er efling jafnréttis og lýðræðisvit-

undar allra nemenda og engin önnur stofnun er betur til þess fallin.

Kennsluaðferðir þar sem lögð er áhersla á vel skipulagða samvinnu

nemenda efla félagsþroska og hindra fordóma.

„Við samvinnunám starfa nemendur í hópum og eru samábyrgir fyrir

því að leysa viðfangsefni sín og geta í raun ekki lokið þeim nema allir

leggi sinn skerf til vinnunnar. Þeir eru því í raun háðir vinnuframlagi

hvers annars, rétt eins og iðulega gerist í daglegu lífi. Samvinnunám

hefur ætíð félagsleg markmið ekki síður en fræðileg og fjöldi rannsókna

hefur leitt í ljós að það skilar nemendum góðum árangri í námsgreinum

og er ekki síður vel fallið til að kenna nemendum ýmsa félagslega færni,

svo sem samvinnu, tillitssemi, hjálpsemi, þolinmæði og getu til að leysa

úr ágreiningi.“ (Jón Baldvin Hannesson og Rúnar Sigþórsson, 2000).

Umfjöllun um samvinnunám, þar á meðal nám í anda fjölgreindar

kenningar Gardners og CLIM aðferðina, má finna á Kennsluaðferðavef

Ingvars Sigurgeirssonar og verkefni eru í undirbúningi á

Kennarar þurfa að standa vörð gegn staðalmyndum, meðal annars

um kynferði, kynhneigð, líkamlegt og andlegt atgervi og uppruna. For-

dómar geta t.d. birst í því að nemandi er endurtekið skilinn út undan í

leik, athugasemdir hans eru hunsaðar eða jafnvel hæðst að þeim, aðrir

nemendur koma sér hjá því að vinna með honum eða að sitja hjá honum.

Margreyndur leikskólakennari sagði höfundunum þessa sögu: „Ég tók

eftir því í nafnaleik að ekkert barnanna þekkti nafn einnar stúlkunnar

í hópnum. Hún hafði þó verið á þessum leikskóla um skeið. Mér var

brugðið við þetta og einsetti mér eftir þetta að veita hverju barni sérs-

taka athygli, helst daglega eða að minnsta kosti annan hvern dag.“ Með

því að veita öllum nemendum jákvæða athygli, viðurkenna styrkleika

þeirra og fá þeim verkefni við hæfi, stuðlar kennarinn ekki aðeins að

jákvæðri sjálfsmynd nemenda sinna og góðum námsárangri heldur líka

að góðum skólabrag sem einkennist af virðingu og jafnræði, en umfram

allt er kennarinn nemendum góð fyrirmynd.

Öflugasta

forvörn skóla

gegn fordómum er

efling jafnréttis og

lýðræðisvitundar

nemenda

Samvinnunám

stuðlar að

félagslegri færni

nemenda