98 / 108
96
Spekingaspjall
Nemendur fá ákveðið viðfangsefni sem þeir eiga að kenna samnemend-
um. Æskilegt er að nemendur séu allir búnir að fara yfir efnið og séu ekki
að heyra um það í fyrsta skipti. Spekingaspjall á því vel við þegar rifja á
upp námsefni eða taka það saman í lok annar.
• Sérfróðir spekingar: Nemendur velja sér efni úr safni viðfangsefna
semkennarinn kynnir. Að hámarki mega þrír velja sama viðfangsefni.
Þannig myndast sérfróðir hóparnir eftir áhugasviði nemenda. Þetta
er hægt að gera á töflu með nemendum.
• Önnur útfærsla: Kennari velur hópana og fær þeim ákveðið við-
fangsefni.
• Nemendur fá ákveðinn tíma til að undirbúa kynningu sína. Það fer
svo eftir umfangi efnis hve langan tíma þeir þurfa. Þetta geta verið frá
10 mínútum upp í heimaverkefni fyrir næsta tíma.
• Hóparnir kynna og útskýra viðfangsefni sitt á einfaldan hátt fyrir
samnemendum og standa svo fyrir svörum.
Sjálfsmat og jafningjamat
Sjálfsmat og jafningjamat byggjast á þátttöku nemenda sjálfra í námsmati
og þykja ýta undir að nemendur tileinki sér uppbyggilega sjálfsgagnrýni
og taki ábyrgð á eigin námi. Þessar leiðir í námsmati eru til þess fallnar að
nemendur átti sig betur á því í hverju slíkt mat felst og tengslum þess við
námið sem þeir stunda. Með þessu móti verður námsmatið hluti af námi
nemandans og nýtist sem tæki til þróunar og til að bæta árangur.
Þegar vinnubrögð sem notuð eru við sjálfsmat og jafningjamat eru kynnt
fyrir nemendum þarf að hafa í huga að líklega tekur það nokkur skipti
fyrir nemendur að átta sig á því hvernig þessi matstæki eru notuð. Leggja
þarf áherslu á það við nemendur að gæta þess að vera sanngjarnir í dóm-
um sínum, meta vinnu eða framlag annarra og eigin verk en ekki einstak-
linginn sjálfan. Þetta snýst ekki um að gefa vinum sínum góða umsögn
eða einkunn, vinirnir þurfa að hafa unnið fyrir því. Sá sem gefur umsögn
og/eða einkunn þarf að geta stutt ákvörðun sína með rökum og helst kom-
ið með leiðbeinandi og uppbyggilegar tillögur að úrbótum.
Margir nemendur eiga erfitt með að meta sjálfa sig á sanngjarnan hátt
og því þarf að fara rækilega yfir það líka hvaða þætti er gott að leggja til
grundvallar matinu. Þetta þjálfar nemendur í því að skoða og meta verk-