43
myndir. Þannig getur áhugi þeirra, hvatning og viðbrögð ótvírætt orðið
börnum til góðs (Ungar, 2011). Eðlilegt er að skólinn láti fyrst reyna á
eigin bjargir enda er starfsliðið oft sérfrótt um bjargir sem nota má til
að leita úrlausna. Ef skóli glímir við mörg vandamál, sem virðast vera
einstaklingsbundin, getur verið vert að leita að orsökum innan skólans
(Baquedano-López, Alexander og Hernandez, 2013). Rannsóknir sýna
ótvíræða fylgni milli námsárangurs, líðanar og jákvæðs andrúmslofts í
skóla, þar sem góður skólabragur og öflugt samstarf heimila og skóla
leiðir til færri vandamála. Þetta snertir einnig hvernig beita þarf „sértækri
uppeldisfræði“ (e.
extraordinary pedagogies
), þ.e. aðlaga kennslu að jað-
arhópum nemenda t.d. vegna fátæktar og mismununar, vegna fötlunar
eða uppruna (Faltis og Abedi, 2013). En stundum hefur hvorki skóli né
skólayfirvöld tiltækar úrlausnir. Samfélagið hefur komið upp ýmsum
öðrum úrræðum í þessu efni, svo sem sérfræðiþjónustu sveitarfélaga
vegna grunnskóla, fyrir leikskóla starfa sálfræðingar og í framhalds-
skólum námsráðgjafar.
Segja má að möguleikar og ábyrgð skólans í tengslum við forvarnir
felist í því:
•
Að skapa nemendum öruggt umhverfi.
•
Að efla lýðræði, mannréttindi og jafnrétti og stuðla að heilbrigði og
vellíðan nemenda.
•
Að sýna öllum nemendum umhyggju.
•
Að setja mál í viðeigandi farveg þegar þess er þörf.
Skólabragur
6.2
Samkvæmt gildandi lögum um leik- og grunnskóla, aðalnámskrám
beggja skólastiga frá 2011 og 17. gr. barnaverndarlaga nr. 80/2002 ber
starfsfólki skóla að tryggja öllum börnum öruggt umhverfi og stuðla að
velferð þeirra í samráði við foreldra.
Í
Aðalnámskrá framhaldsskóla
frá 2011 er lögð áhersla á kennsluhætti
sem einkennast af virðingu fyrir einstaklingnum en með því móti er
stuðlað að öryggi og velferð nemenda. Rannsóknir hafa sýnt að góður
skólabragur er meginforsenda þess að nemendur búi við öruggt umhverfi
í skólanum (Skolverket, 2011; AERA, 2013). Það er því eitt mikilvægasta
verkefni kennara og annarra starfsmanna að stuðla að góðum skólabrag;
með skólabrag er átt við það sem einkennir dæmigerð samskipti og gildi
Fylgni er á milli
námsárangurs,
líðanar og jákvæðs
andrúmslofts í skóla
